Uwarunkowania poczucia zdrowia, stresu i wypalenia zawodowego nauczycieli a praktyczne wykorzystywanie teorii zachowania zasobów

Monografia, którą przekazuję do rąk czytelników, powstała w wyniku moich wieloletnich badań, a także bogatych doświadczeń pedagogicznych i psychoterapeutycznych, obejmujących zjawisko, które od bodaj siedmiu czy ośmiu dekad literatura przedmiotu (licząca obecnie setki, jeśli nie tysiące, opracowań krytycznych czy przeglądowych) opatruje zbiorczym terminem „stres". W badaniach empirycznych zagadnienie stresu w profesji nauczyciela oraz czynników, które go warunkują, zaczęto podejmować dopiero w latach 70. XX wieku. Wtedy okazało się, że jedna trzecia nauczycieli przeżywa stres w związku ze swoją pracą, w kolejnych zaś latach skupiono się na ich konkretnych problemach.

Tematem monografii jest związek między zasobami a wypaleniem, będącym pochodną stresu zawodowego i poczuciem zdrowia. Poruszam w niej problematykę stresu zawodowego u nauczycieli, wykorzystując osiągnięcia takich dziedzin, jak psychologia, pedagogika, pedeutologia, filozofia, medycyna, i diagnozuję stan polskiego systemu oświaty. Niezwykle istotne w tej książce jest, obok przedstawienia wyników badań nad stresem, podniesienie kwestii edukacji profilaktycznej. Jest to o tyle ważne, że zawód nauczyciela to jedna z najbardziej społecznie odpowiedzialnych funkcji. To nauczyciele, realizujący swoje zadania w niedomagającym systemie oświaty, formują przyszłe społeczeństwo. Tak znacząca rola jest determinowana przez następujące czynniki: brak motywacji, brak zaangażowania, brak zrozumienia społecznego, zbyt wysokie oczekiwania, przeciążenie obowiązkami w aspekcie indywidualnym, ale też społecznym.