Nowe Historie Literatury

Autorka rysuje genologiczną panoramę nowych historii literatury funkcjonujących w Polsce po roku 1989. Pokazuje, w jaki sposób forma niemożliwa - synteza historycznoliteracka - wypierana jest z jej niepodważalnego jeszcze do niedawna miejsca przez formy dziś możliwe - różnorodne gatunki akademickie i nieakademickie.

Książka opisuje nowe sposoby opowiadania o przeszłości literackiej, wskazuje, jak zostało przeorganizowane instrumentarium badawcze historyków literatury, a także, jaka rola w nowych historiach literatury przypada odbiorcom.

Joanna Maj, analizując zróżnicowany pod względem metodologicznym, językowym i genologicznym materiał, proponuje autorskie, taksonomiczne ujęcie nowych historii. Wyróżnia: historie enumeracyjne (encyklopedie, leksykony, słowniki, alfabety, antologie, listy), historie podmiotowe (m.in. eseje, dzienniki i rozmowy), historie performatywne (turystyczne przewodniki literackie, muzea multimedialne), wizualne historie literatury oraz formy hybrydyczne.

Omówione przykłady nie tworzą nowego modelu reprezentatywnej, niezmiennej formy dziejów literackich, powtarzalnego wzorca, który w pełni odda obraz przeszłości, ale reprezentują fragment, wycinek minionego. Nowe historie literatury opowiadają się przeciw dominującym dyskursom, szukają lokalnie uwarunkowanych i uprawomocniających się miejscowo projektów. Wielokrotnie zacierają granice między nauką a opowieścią, publikacją akademicką a popularnonaukową - wszystkie przynoszą jednak świadectwo indywidualnego doświadczenia literackiej przeszłości.

Joanna Maj - literaturoznawczyni, pracuje w Instytucie Filologii Polskiej Uniwersytetu Wrocławskiego. Zajmuje się formami reprezentacji wiedzy, w tym problemami genologicznymi pisarstwa historycznoliterackiego. Aktualnie w ramach komparatystycznego projektu Literacki bedeker - nowe topografie lektury bada poetykę przewodników turystycznych.