Nienowoczesny kraj. Rosja w świecie XXI wieku

Rosja w jej obecnej postaci nie może być nazwana demokracją, bez względu na to, jaki sens nadawalibyśmy temu słowu, ale również nie może być uznawana za gospodarkę we współczesnym pojmowaniu tego terminu.

Czym różni się Rosja od większości współczesnych państw? Dlaczego pozostawała anachroniczna praktycznie na każdym etapie rozwoju? Co sprawiło i sprawia, że nie może powstać rosyjska demokracja liberalna, a biznes i władza, na Zachodzie rozdzielone, zlewają się w jedną „elitę"? Jak to możliwe, że Rosja się nie modernizuje, ale powraca do dawnego, przedkomunistycznego stanu? Z jakich powodów ludzie tam wierzą w siebie, wierzą w „naród", w „kraj", w „państwo" - ale nie w społeczeństwo? Dlaczego nie ma prawdziwej opozycji i nie działają ugrupowania, w rozumieniu europejskim nazywane partiami, i co wynika z odwiecznej niespójności między reformami gospodarczymi i politycznymi? I wreszcie: dlaczego dzisiaj nie należy próbować „demontować" obskuranckiego i niedemokratycznego rosyjskiego reżimu i co w takim razie zrobić z największym krajem świata?

W odpowiedzi autor, znany rosyjski politolog, punkt po punkcie wylicza i wyjaśnia rosyjskie osobliwości i fenomeny - od niepojętej obecnej symbiozy wolnego społeczeństwa z autorytarną władzą i korupcji, która stała się zasadą życia, przez lekceważenie problemów „zwykłych" ludzi, pogardę dla ekonomicznej efektywności, masowe produkowanie fejku w edukacji i nauce, aż po mętne pojęcie „rosyjskiego miru" oraz histeryczną politykę zagraniczną. A wszystko na tle współczesnego świata i w porównaniu z nim. Współczesnego świata, który czyni postępy dzięki powszechnej modernizacji, globalizacji i dbaniu o prawa człowieka.